May mga kwentong patuloy na bumabagabag sa kolektibong alaala ng isang bansa, at ang trahedya ni Delia Dua Smith, na mas kilala sa kanyang screen name na Pepsi Paloma, ay isa sa pinakamadilim at pinakamisteryosong kabanata ng kasaysayan ng Philippine showbiz.
Higit apat na dekada na ang lumipas, ngunit ang mga katanungan tungkol sa kanyang maagang paglisan ay nananatiling nakalutang—isang anino ng pagdududa, trauma, at hustisya na hindi natupad.
Noong Mayo 31, 1985, natapos ang buhay ng isang 19-anyos na aktres sa isang tagpong kasing-lungkot ng kanyang mga controversial na pelikula:
natagpuang wala nang buhay sa loob ng kanyang apartment sa Quezon City, isang huling act ng pagpapakamatay na tila sumelyo sa isang buhay na matagal nang pinahihirapan ng pressure at scandal. Ngunit ang kanyang kamatayan ay hindi lamang tungkol sa depresyon at kalungkutan; ito ay inextricably linked sa isang paratang ng sexual assault noong 1982 na kinasangkutan ng tatlong malalaking personalidad sa komedya at telebisyon: sina Vic Sotto, Joey de Leon, at Richie D’Horsie.
Ang Maagang Pag-usbong ng Isang Sensasyon
Isinilang si Delia Dua Smith noong Marso 11, 1966. Ang kanyang buhay ay hindi naging madali. Siya ang panganay sa apat na anak at iniwan sila ng kanyang PhilAm na ama, na hindi na nagbalik pa. Sa edad na 14, na-discover siya at ipinakilala sa talent manager na si Rey dela Cruz. Sa panahong iyon, ang mga screen name na hango sa mga soft drinks ay popular, at mula sa orihinal na “Scarlet,” ipinanganak si “Pepsi Paloma,” kasama sina Coca-Cola Nicholas at Sarc Emmanuel bilang bahagi ng isang girl group.
Kahit menor de edad, sa murang edad na 15 anyos, hinayaan siyang gumanap sa mga sexy films, isang indikasyon ng maluwag at di-gaanong binabantayang industriya noong 1980s. Ang kanyang debut sa pelikulang Brown Emmanuel kasama si Merna Manibog ay nagbigay-daan sa kanyang karera, ngunit nagpahiwatig na rin ito ng mga eksenang hindi akma para sa isang bata.
Ang Gabi ng Kontrobersya at ang Akusasyon
Taong 1982 nangyari ang insidente na bumago sa takbo ng kanyang buhay. Pagkatapos ng isang guesting sa School Bukol kasama ang kapwa aktres na si Guada Guarin, diumano’y hinaras at ginahasa siya nina Vic Sotto, Joey de Leon, at Richie D’Horsie. Ayon sa testimonya ni Pepsi, napunit ang kanyang damit, at sinundan ito ng mga hipo at halik. Mas malala pa, sinabi ni Pepsi na hinawakan umano ni Vic Sotto ang kanyang mga kamay, dahilan para magawa ng dalawa ang kanilang gusto. Kinumpirma ni Guarin na dinala sila sa Solo Hotel (Room 210) kung saan sila muling minolestiya.
Ang iskandalo ay naging sobrang ingay, umabot pa sa kaalaman ni Juan Ponce Enrile, ang noo’y Defense Minister. Sa isang iglap, ang isang teen star ay naging sentro ng isang current affairs na isyu na tumatalakay sa kapangyarihan, celebrity, at krimen.
Ang Pagbatikos at Pagtanggi ng mga Akusado
Mariing itinanggi nina Sotto, De Leon, at D’Horsie ang lahat ng paratang. Sa isang article ng Who Magazine noong Setyembre 1982, inilarawan ni Vic Sotto ang sitwasyon bilang kabaligtaran ng akusasyon. Aniya, sila pa raw nina Pepsi at Guarin ang lumapit sa tatlo para magpakuha ng larawan, at ang mga babae pa raw ang humiling ng kissing photo. Ipinakita ni Sotto ang dalawang larawan bilang patunay; sa isang kuha, tila “gusto daw ng dalaga” ang paghalik ni Sotto sa leeg niya, habang sa isa naman ay tila hindi gusto ni De Leon ang halik ni Pepsi.
Pinagdidiinan ni Sotto na kung talagang napunit-punit ang blouse ni Pepsi, paanong nagawa pa nitong makapunta sa isang hotel kasama ang tatlo? Tila ipinahihiwatig ni Sotto na imposibleng gumawa ng ganoong krimen ang kanyang kapatid dahil “mahina ang loob at lampa” daw ito. Samantala, iba naman ang naging approach ni Joey de Leon. Naging sensational ang kanyang pag-uugali matapos siyang magsuot ng isang t-shirt na may logo ng Pepsi at nagbiro pa tungkol sa akusasyon. Ang ganitong pag-uugali, na tila nagpapahiwatig ng kawalan ng paniniwala ng publiko at ng kanilang kampo sa mga paratang, ay lalong nagpabigat sa kaso at nagbigay ng mensahe ng impunity.
Ang Misteryo ng Retraction at ang Paglaho
Ang kaso ay handa na sanang dalhin sa korte ng private prosecutor na si Rene Kitano, ngunit biglang nawala si Pepsi bago pa man mag-umpisa ang pagdinig. Ayon sa pagsisiyasat ng pulisya, diumano’y itinago siya ni Bienvenido Ben Ulo Mendoza, isang tao na malapit sa pamilyang Sotto. Matapos makuha si Pepsi, nauwi sa wala ang kaso—sa isang di-malamang dahilan, naurong ang demanda at walang nakasuhan.
Tatlong buwan matapos ang iskandalo, noong Oktubre 13, 1982, gumulat ang publiko nina Vic Sotto, Joey de Leon, at Richie D’Horsie nang lumabas sila sa telebisyon live. Humingi sila ng dispensa at kapatawaran sa publiko DAHIL SA ISKANDALO, ngunit patuloy nilang tinanggi ang paratang at iginiit na nirerespeto nila si Pepsi Paloma dahil ito ay babae.
Ngunit nagbigay si Pepsi ng isa pang pahayag: bumalik siya at sinabing si Tito Sotto, ang kapatid ni Vic Sotto, ang nanakot sa kanya para iurong ang demanda. Hindi malinaw sa mga articles ng panahong iyon kung si Pepsi ba mismo o ang kanyang ina ang pumirma sa pagbawi ng mga testimonya. Ang pagkawala ng katotohanan ay tila naging malinaw na resulta ng pressure at takot.
Ang Presyo ng Katahimikan: Depresyon at Pagbabalik
Sa pagkakataong ito, tinalikuran ni Pepsi ang show business at sinubukang mamuhay nang tahimik kasama ang isang kasintahan. Ngunit ang mga rumor ay hindi nagpatigil; kumalat ang balitang nalulong siya sa droga at nagpa-abort. Sa kabila nito, bumalik si Pepsi sa paggawa ng pelikula noong 1983. Nagulat ang lahat sa labis na pagpayat ng dalaga. Umamin ang kanyang bagong manager na nakaranas si Pepsi ng matinding depresyon, ngunit aniya ay gumaling na ito.
Ang kanyang pagbabalik ay nagbigay ng ilan sa pinakamahuhusay at pinakamalalim na pagganap sa kanyang karera. Hindi malilimutan ang kanyang eksena sa pelikulang The Victim, kung saan ang lalim ng kanyang acting ay tila ramdam ang nakaraan na patuloy na nagmumulto sa kanya. Nagpatuloy siya sa paggawa ng mga pelikula tulad ng Virgin People at Naked Island (1984), na parehong kumita. Ayon sa kanya, nilunok na lamang niya kung ano ang mayroong industriya na tumutulong sa kanyang pamilya. Ang pahayag na ito ay nagpapakita ng kanyang pagtanggap sa kalakaran ng show business kapalit ng suporta sa pamilya, isang desisyong nagpapahiwatig ng pagkapit sa huling-huling rason para magpatuloy.
Ang Huling Mensahe at Ang Tragic End
Noong Mayo 13, 1985, kasama niya ang kanyang kasintahan at kapatid sa kanilang apartment. Nagpaalam si Pepsi na kailangan niyang magpahinga nang mahaba at huwag siyang istorbohin. Makalipas ang dalawang linggo, bandang 6:00 ng gabi noong Mayo 31, 1985, nagdesisyon na ang kasintahan at kapatid na sirain ang pinto nang hindi pa rin siya gumigising. Tumambad sa kanilang harapan ang katawan ni Pepsi Paloma—nagbigti, malamig at walang buhay.
Ang pinakamatinding impact ay nagmula sa kanyang huling isinulat sa kanyang diary, isang malagim na hiyaw ng pagkawala ng pagkakakilanlan:
“Sobrang gulo ng mundong ito. Hindi ako si Pepsi Paloma, hindi ako ito. Pero kailangan kong tanggapin na ako na siya.”
Ayon sa pulisya, bukod sa depresyon na noo’y hindi pa ganoon napag-uusapan, may problema rin si Pepsi sa pinansyal, at pakiramdam niya ay nag-iisa siya sa mundo, labis na nami-miss ang ina na nagalit sa kanya. Ngunit mariing pinabulaanan ng kanyang manager na si Babet Conca ang isyu ng pera, sinabing may mga paparating siyang proyekto at may malaking ipon ang aktres. Ang pagkakasalungatan ng mga pahayag na ito ay lalong nagpalalim sa duda. Kung hindi pera, ano ang TOTOONG nagtulak sa kanya? Tila ang katotohanan ay ang scandal, ang retraction, at ang pressure na ang naging pinakamabigat na financial at emotional cost.
Ang 2024 Twist: Pagbabalik ng Duda
Muling nabalikan ang kwento noong Enero 4, 2024—39 taon matapos ang kanyang kamatayan. Nagbigay ng pahayag ang dating kasamahan ni Pepsi sa girl group na si Coca-Cola Nicholas. Sa isang nakakagulat na move, sinabi ni Nicholas na ang lahat ng nangyari at ang lahat ng sinabi ni Pepsi Paloma noon ay pawang gawa-gawa lamang at utos ng kanilang manager na si Rey de la Cruz. Ipinilit niya na wala umanong panggagahasa ang naganap.
Ang pahayag na ito ay nagdadagdag ng isa pang layer ng misteryo at controversy. Kung ang akusasyon ay isa lamang hoax para sa publicity, bakit hindi nagawa ni Pepsi na kalimutan ito at nagtapos ang kanyang buhay sa isang matinding depresyon at pagdududa sa kanyang sarili? Ang tanong ay: Ano ang mas matindi—ang matinding trauma ng panggagahasa, o ang matinding bigat ng pamumuhay sa isang massive na kasinungalingan na nagdulot ng kapahamakan sa kanyang karera at personal na buhay?
Ang trahedya ni Pepsi Paloma ay nagpapaalala sa atin na ang show business ay hindi lamang tungkol sa glamour. Ito ay tungkol sa isang dalagita na pumasok sa isang mundo ng mayayamang pangako at masasamang lihim, isang mundong kinailangang tanggapin niya kahit hindi siya ito. Ang kanyang kamatayan ay nananatiling isang painful reminder ng mga biktima na hindi nakakuha ng hustisya, at ang mga kwentong patuloy na babalik, hanggang sa maibunyag ang tunay na bigat ng katotohanan.